Aslîka Qadir stranlarını söylemeyi sürdürüyor

“Welatê Me Kurdistan e” kılamı ile tanınan dengbêj Aslîka Qadir, yaşamını Kürt kültür ve sanatına adadı. Hala hayatta olan Aslîka Qadir, çıktığı sahnelerde bütün gücüyle stranlarını seslendiriyor.

Haber Merkezi – Zeki, güzel sesli, atik ve cesaretli kadınlar yaşamış ve yaşadıklarının izlerini de arkalarında bırakmışlardır. Hala da Aslîka Qadir gibi olanlar bu başarı kimlikten bir şey eksiltmediler. En çok da dengbêjlik sanatında kendi toplumlarının kültür ve hayatına yaşam vermişler. Ermenistan Cumhuriyeti’ndeki Êzidî ve Müslüman Kürtler arasında Sûsika Simo, Zadîna Şakir, Fatma Îsa, Aslîka Qadir gibi sanatçılar Radyo Erivan aracılığıyla seslerini duyuran ilk nesillerdendir. Bu sanatçılardan Aslîka Qadir, Serhat Bölgesi’nde “Welatê Me Kurdistan e” kılamı ile Kürtler arasında yer etti.

Üniversitede Dengbêjliğiyle tanınıyor

1 Mart 1945 yılında Ermenistan’da gözlerini dünyaya açan Aslîka Qadir, 1964-65 yılları arasında Erivan Üniversitesi’nde Ermeni Dili ile Fars Dili ve Edebiyatını okur. Aslîka Qadir, üniversitede dengbêjliğiyle tanınır. Kürt müziğinin öğretmeni Egidê Cimo, bu kuvvetli sesi es geçemiyor ve üniversiteye kendisini ulaştırır. Aslîka Qadir’in yanına gittiğinden ondan kendi sesine göre bir kılam hazırlamasının isteyen Egîdê Cimo,  kendisinden kılamı radyo ekibi ile birlikte stüdyoda söylemesini talep eder.

Babası kendisine destek olur

Aslîka Qadir’in babasını ona destek olur ve Egîdê Cimo’nun sözünden çıkmamasını ve gece gündüz fark etmeksizin stüdyoya çağırıldığında oraya gitmesini ve kılamını söylemesini kendisine öğütler. Babasının dengbêjliğe olan ilgisine ilişkin söylediği sözlere ilişkin bir röportaj verir ve babasının sözlerini şu şekilde paylaşır Aslîka Qadir: “Kızım gidip kılam söyleyeceksin. Bu kutsal bir iştir ve senin için değildir. Bu çocuk ve torunlarımız içindir. Gelecek içindir.”

“Welatê me Kurdistan e, ci meskenê me Kurdan e”

Aslîka Qadir Özgür Politika gazetesine verdiği bir röportajında stran söyleme hikayesini şu sözlerle anlattı: “Her yerde olduğu gibi Ermenistan’da da Kürdistan kelimesini söyleyemiyorduk. Sovyet hukukuna göre bütün milletler kardeşti ve Kürtlerin Kürdistan’ı Sovyetler Birliği dışında bir ülke olarak kendi ülkeleri olarak kabul etme hakları yoktu. Batılı devletlerin casus ve ajanları olarak görülecektik ve tutuklanıp, öldürülüp sürgün edilecektik. Onlar öyle kişileri,  emperyalist kişiler ve ajanlar olarak tanımlıyordu. Evet, önce gizli sonra açık bir şekilde ‘Welatê me Kurdistan’a’ dedik. Stran halklar arasındaki devrime olumlu bir etki yaptı. Bu adım sadece Sovyetler Birliği’nde değil Kürdistan’ın dört parçasında da Kürtlerin zihniyet ve inançlarını etkiledi. Evet Kürt bir kadının sesi ile açık ve minnetsiz ilan ettik; Welatê me Kurdistan e, ci meskenê me Kurdan e…”

Baskılardan nasibini aldı

Üniversitenin ardından Ermenistan Eğitim ve Aydınlar Bakanlığında çalıştı ve Kürt dili ve sanatı davasından da bir an olsun uzak durmadı. Bu ısrarı Sovyetlerin yıkılışına kadar devam etti. 1990’lı yıllarında milliyetçilik ateşi Ermenilerin içine de girdi. “Ermenistan Ermenilerindir” sloganıyla aralarında yaşayan diğer halkları ezdiler ve göç ettirdiler. Türkiye’deki baskılardan kaçarak Ermenistan’a sığınan Kürtlere yaşam yeniden cehenneme dönüşür ve yeni bir ırkçılıkla karşı karşıya kalır. Aydınlar Prof. Dr. Seîdê Îbo ve Memoyê Xelid’i katlederek, göz korkutmak istediler. Kuşkusuz bu durum sanatı da etkiledi ve Aslîka Qadir gibi dengbêjlerde bu baskılardan nasibini alır.

Onlarca esere sahip olan aydın ve dengbêj Aslîka Qadir, hala Almanya’da sanatını sürdürüyor. Başarılı aydın Kürt sanatı kimliği üzerinde her zaman özel görüşlere sahip oldu.

Bitti…